Thuốc ho codein dùng trong trường hợp nào?

Một trong những tác dụng của codein (cô - đê - in) là giảm ho. Thế nhưng không phải hễ cứ bị ho là ra hiệu thuốc mua ngay thuốc ho codein về uống.

Ho có hai loại: ho khan và ho có đờm. Codein có tác dụng giảm ho do tác dụng trực tiếp lên trung tâm gây ho ở hành não, làm khô dịch tiết đường hô hấp và làm tăng độ quánh của dịch tiết phế quản nên chỉ dùng để giảm ho trong trường hợp ho khan (gây khó chịu và làm mất ngủ). Thuốc không đủ hiệu lực để giảm ho trong trường hợp ho khan nặng. Bên cạnh đó codein còn có tác dụng giảm đau (dùng trong điều trị triệu chứng đau nhẹ và vừa).

Thuốc ho codein chỉ dùng trong trường hợp ho khan.

Codein có thể được dùng dưới dạng đơn chất hay phối hợp với các thuốc giảm đau (như aspirin, paracetamol) hay một số thuốc giảm ho khác như terpin để tăng hiệu quả giảm đau hoặc giảm ho của thuốc. Thuốc thường dùng theo đường uống. Khi dùng phải dùng liều thấp nhất có hiệu quả và ít lần nhất nếu có thể để giảm lệ thuộc thuốc. Đối với người suy nhược, người cao tuổi hoặc trẻ nhỏ nhẹ cân phải giảm liều. Trẻ em bị ho khan nên dùng dạng siro, vì nếu dùng dạng viên nén trẻ khó nuốt. Không dùng thuốc trong các trường hợp bị mẫn cảm với thuốc hoặc các thành phần khác của thuốc, trẻ em dưới 1 tuổi, bệnh gan, suy hô hấp. Không dùng cho người mang thai. Phụ nữ cho con bú chỉ dùng khi thật cần thiết.

Khi dùng thuốc người bệnh có thể gặp một số tác dụng phụ không mong muốn của thuốc có thể xảy ra. Thường thấy nhất là đau đầu, chóng mặt, khát và có cảm giác khác lạ; Buồn nôn, nôn, táo bón; Bí tiểu hoặc tiểu ít hoặc có thể thấy hiện tượng mạch nhanh, hồi hộp, yếu mệt, hạ huyết áp thế đứng. Cần đề phòng tình trạng nhờn thuốc và nghiện thuốc (có thể xảy ra) khi dùng dài ngày với các biểu hiện khi thiếu thuốc là bồn chồn, run, co giật cơ, toát mồ hôi, chảy nước mũi. Vì vậy nên tránh dùng liều cao, hoặc kéo dài.

Đối với người bị hen, hoặc khí phế thũng cần thận trọng khi dùng thuốc vì codein có thể thúc đẩy suy hô hấp do tăng quánh các chất tiết ở phế quản và làm mất phản xạ ho, gây nguy hiểm cho người bệnh. Thuốc có thể gây buồn ngủ nên cần phải cảnh báo cho người dùng về nguy cơ này trong khi dùng thuốc mà phải làm những công việc đòi hỏi tới sự tỉnh táo như vận hành máy móc, lái xe, hay làm việc trên cao…

Dược sĩ Hoàng Thu

Nguy hại từ thói quen ăn mặn của người Việt Nam

Chính tập quán ăn uống từ lâu đời với đủ các loại mắm, cà muối, dưa muối... lâu dần dẫn đến mọi người có thói quen ăn mặn. Một bát phở hoặc bún cũng có thể có 4-5g/muối Kết quả điều tra sơ bộ của Viện Dinh dưỡng quốc gia cho thấy, rất nhiều người Việt Nam trong độ tuổi 26-64 tiêu thụ lượng muối cao hơn so với lượng muối do Tổ chức y tế thế giới khuyến cáo là ít hơn 5 g một người một ngày. Gần 60% người dân tiêu thụ lượng muối cao gấp 2 lần lượng muối được khuyên dùng hàng ngày. Theo PGS.TS Lê Danh Tuyên, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng quốc gia, người Việt ăn rất mặn. Số liệu điều tra tại thành phố Việt Trì năm 2012 cho thấy người trưởng thành tiêu thị muối 15,3 g muối/ngày, trong khi theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới, người trưởng thành nên sử dụng dưới 5g muối/ngày. Giải thích lý do của việc người Việt ăn rất mặn, PGS Lê Danh Tuyên cho rằng chính tập quán ăn uống từ lâu đời với đủ các loại mắm, cà muối, dưa muối... lâu dần dẫn đến mọi người có thói quen ăn mặn. “Một bát phở hoặc bún cũng có thể có 4-5g/muối”- PGS  Tuyên cho biết Lượng muối tiêu thụ hàng ngày của người Việt chủ yếu từ việc nêm nếm trong quá trình chế biến, nấu nướng, các loại nước chấm. Ngoài ra còn có một lượng lớn đến từ các sản phẩm thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, thịt nguội, đồ đóng hộp, giò chả, mỳ tôm... Đáng lưu ý, mì chính cũng là một loại muối với tên gọi monosodium glutamate tuy nhiên khi nêm nếm ít người để ý. Theo bác sĩ, tiêu thụ quá nhiều muối có thể dẫn đến (hoặc góp phần vào) bệnh tăng huyết áp và làm tăng đáng kể nguy cơ mắc bệnh tim mạch, đột quỵ. Ăn mặn sẽ khát nước. Khi nước vào cơ thể sẽ đi vào máu làm tăng thể tích tuần hoàn, tăng áp lực trong máu dẫn đến tăng huyết áp. Việc sử dụng quá nhiều muối còn gây giữ nước với bệnh nhân suy tim, thận nhiễm mỡ… Người Việt đang ăn quá mặn dẫn đến nguy cơ mắc nhiều bệnh gây ảnh hưởng đến sức khỏe Tổ chức Y thế Thế giới khuyến cáo ăn nhiều muối làm tăng huyết áp, nguy cơ chính cho các bệnh tim mạch, trong đó có đột quỵ. Theo thống kê năm 2015 của Hội tim mạch học Việt Nam, trên 5.454 người trưởng thành (từ 25 tuổi trở lên) tại 8 tỉnh thành trên toàn quốc cho thấy 47,3% người trưởng thành bị tăng huyết áp. Trong khi tăng huyết áp là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới, chiếm ít nhất 45% các ca tử vong do bệnh tim mạch và 51% các ca tử vong do đột quỵ. Ở  Việt Nam, số người tử vong do các bệnh lý nhồi máu cơ tim hàng năm là 100.000 – 150.000 người, trong đó nguyên nhân chủ yếu do tăng huyết áp. Theo GS Đỗ Doãn Lợi, Viện trưởng Viện Tim mạch Quốc gia: “Ăn mặn sẽ khát nước. Khi nước vào cơ thể sẽ đi vào máu làm tăng thể tích tuần hoàn, tăng áp lực trong máu dẫn đến tăng huyết áp. Do đó người dân cần phải ý thức giảm lượng muối mỗi ngày. Với các bệnh nhân huyết áp cao, chỉ định bắt buộc là phải ăn nhạt”, GS. Lợi khuyến cáo. Không chỉ tăng huyết áp, việc sử dụng quá nhiều muối còn gây giữ nước với các bệnh nhân suy tim, thận nhiễm mỡ… Một nghiên cứu tại Anh cho thấy giảm ăn muối 5 g một ngày sẽ giảm 23% nguy cơ tử vong do đột quỵ và khoảng 17% nguy cơ mắc bệnh tim mạch. Vì thế, các chuyên gia khuyến cáo, bệnh nhân cao huyết áp chỉ nên dùng 2-4 g muối mỗi ngày. Người trưởng thành nên sử dụng dưới 5 g muối mỗi ngày, trẻ em dưới 5 tuổi nên sử dụng ít hơn 3 g muối mỗi ngày, trẻ em 6-11 tuổi chỉ nên ăn dưới 4 g. Mỗi cá nhân và gia đình có thể giảm lượng muối ăn bằng những biện pháp rất đơn giản như không đặt nước mắm, nước tương và muối trên bàn ăn; hạn chế lượng muối, bột canh, nước mắm… cho vào thức ăn khi nấu nướng - tối đa không quá một phần năm thìa cà phê muối cho một bữa ăn của mỗi người một ngày; hạn chế sử dụng sản phẩm có lượng muối cao như khoai tây chiên...