Anh chị em thân mến, xin chúc anh chị em một ngày tốt đẹp!
Ngày
hôm nay Cha muốn cùng với anh chị em dừng lại nơi dụ ngôn về người phú
hộ và anh La-gia-rô đói nghèo. Cuộc sống của hai người này có vẻ như
diễn ra trên hai con đường song song; những điều kiện sống của họ hoàn
toàn trái ngược nhau và không hề có mối tương quan nào với nhau. Những
cánh cửa dẫn vào nhà người phú hộ luôn bị đóng kín đối với người nghèo.
Người nghèo này nằm ngủ bên ngoài và cố gắng sống nhờ vào những mẫu cơm
bánh dư thừa từ bàn ăn của người phú hộ. Người phú hộ vận những bộ quần
áo xa hoa, trong khi cơ thể của anh La-gia-rô lại đầy dẫn những mụn ghẻ
và lở loét. Người phú hộ thường tổ chức yến tiệc mỗi ngày, trong khi
La-gia-lô lại phải chịu đựng sự đói khát. Chỉ có những con chó mới quan
tâm tới anh và đến liếm láp những mụn nhọt lở loét của anh. Cảnh này
nhắc tới lời khiển trách đầy gay gắt của Con Người trong ngày phán xét
cuối cùng: “Vì xưa Ta đói, các ngươi đã không cho ăn; Ta khát, các ngươi
đã không cho uống; […] Ta trần truồng, các ngươi đã không cho ta cái gì
đề mặc” (Mt 25,42-43). La-gia-rô đại diện cho tiếng kêu âm ỷ của những
người nghèo thuộc mọi thời đại, và là đại diện cho một sự phản kháng
trước một thế giới mà trong đó vô vàn những của cải và những tài nguyên
chỉ nằm trong tay một số người.
Chúa
Giê-su công bố cho chúng ta biết rằng, vào một ngày kia, bất cứ kẻ giầu
sang phú hộ nào cũng đều sẽ chết; cả người nghèo lẫn người giầu cũng
đều sẽ chết, và số phận của họ cũng giống như số phận chung của tất cả
chúng ta. Không ai được miễn trừ khỏi việc đó. Khi ấy, viên phú hộ sẽ
hướng về Áp-ra-ham và gọi ông bằng “cha” để van xin ông (Lc 16,27). Ông
đề cao quyền hạn của mình với tư cách là con và là thành viên của dân
Chúa. Nhưng trong cuộc sống, ông đã chẳng thèm để ý gì tới Thiên Chúa
với bất cứ cách thức nào, thay vào đó, ông đặt chính bản thân mình vào
trung tâm điểm của tất cả mọi sự, và tự nhốt mình lại trong thế giới xa
hoa và phí phạm của mình. Với việc loại trừ La-gia-rô, ông đã không đếm
xỉa gì tới Thiên Chúa, cũng chẳng bận tâm gì tới Lề Luật của Ngài. Làm
ngơ giả điếc trước người nghèo có nghĩa là khinh miệt Thiên Chúa! Chúng
ta phải học cho kỹ điều này: Làm ngơ giả điếc trước người nghèo có nghĩa
là khinh miệt Thiên Chúa. Một chi tiết của dụ ngôn rất đáng lưu ý:
Người phú hộ đã không có danh xưng nhưng chỉ có tính từ: ông ta được mô
tả bằng một tính từ là: “người phú hộ”, nhưng tên gọi của người nghèo
lại được lập đi lập lại tới 5 lần: “La-gia-rô” có nghĩa là “Thiên Chúa
cứu giúp”. Việc anh La-gia-rô ngồi bó gối trước cửa nhà là một lời kêu
gọi sống động hướng về viên phú hộ để nhắc cho ông nhớ tới Thiên Chúa,
Đấng đã không được viên phú hộ đón tiếp. Vì thế, ông sẽ không bị kết án
vì sự giầu có của mình, nhưng về sự thiếu khả năng của ông trong việc
đồng cảm với La-gia-rô, cũng như thiếu khả năng trong việc giúp đỡ người
nghèo này.
Trong
phần hai của dụ ngôn, chúng ta tái gặp lại anh La-gia-rô và viên phú hộ
sau khi họ chết (Lc 16,21-31). Trong thế giới bên kia, tình thế đã đảo
ngược hoàn toàn: Anh La-gia-tô nghèo túng được các Thiên Thần đưa lên
Trời, đặt vào lòng Áp-ra-ham, trong khi đó viên phú hộ lại phải gánh
chịu những đày đọa và cực hình. Vì thế, viên phú hộ “ngước mắt lên, thấy
tổ phụ Áp-ra-ham ở tận đàng xa, và thấy anh La-gia-rô trong lòng tổ
phụ” (Lc 16,23). Có lẽ đây là lần đầu tiên ông ta thấy La-gia-rô, nhưng
những lời của ông đã phản lại ông: “Lạy tổ phụ Áp-ra-ham, xin thương xót
con, và sai anh La-gia-rô nhúng đầu ngón tay vào nước, nhỏ trên lưỡi
con cho mát; vì ở đây con bị lửa thiêu đốt khổ lắm!” (Lc 16,24). Giờ đây
viên phú hộ nhận ra La-gia-rô và xin anh giúp đỡ, sau khi ông đã giả vờ
không nhìn thấy anh lúc ông còn sống. Rất nhiều người vẫn thường làm
như thể là họ không hề nhìn thấy những người nghèo túng! Đối với họ,
những người nghèo không hiện hữu. Trước tiên, ông đã từ chối anh, thậm
chí còn khước từ anh cả những mẩu thức ăn dư thừa từ bàn ăn của ông, và
giờ đây ông lại muốn được anh cho uống! Ông vẫn còn tin để nghĩ đến
những quyền lợi từ địa vị xã hội đã qua của ông. Trong khi giải thích
cho viên phú hộ biết rằng, việc thực hiện theo nguyện vọng của ông là
điều không thể, chính Áp-ra-ham đã đưa ra chiếc chìa khóa để hiểu toàn
bộ câu chuyện. Ông giải thích rằng, sự thiện và sự ác đã được phân ra,
để bù đắp lại những bất công trên trần gian, và chiếc cửa mà nó phân
tách người giầu khỏi người nghèo trong cuộc sống, sẽ biến thành “một vực
sâu thăm thẳm”. Chừng nào La-gia-rô vẫn còn đứng yên trước cửa nhà ông,
thì chừng ấy, viên phú hộ vẫn còn có khả năng để được cứu, để mở cánh
cổng ra và để giúp đỡ La-gia-rô. Nhưng giờ đây cả hai đều đã chết và
tình thế không còn được khắc phục nữa. Thiên Chúa đã không bao giờ được
tạo điều kiện để xuất hiện cách trực tiếp, nhưng dụ ngôn hàm chứa một
lời cảnh báo thật rõ ràng: Lòng Thương Xót của Thiên Chúa đối với chúng
ta đứng trong mối liên kết với Lòng Thương Xót của chúng ta đối với tha
nhân. Nếu Lòng Thương Xót của chúng ta đối với tha nhân bị thiếu, thì
Lòng Xót Thương của Thiên Chúa cũng không thể tìm thấy được chỗ trong
con tim bị khép kín của chúng ta; Lòng Thương Xót của Ngài không thể
bước vào. Nếu tôi không mở cánh cửa con tim của tôi ra cho những người
nghèo, thì cánh cửa này sẽ luôn luôn bị đóng kín, ngay cả đối với Thiên
Chúa. Và đó là điều khủng khiếp.
Trong
hoàn cảnh này, viên phú hộ mới nghĩ tới những người anh em của mình,
tức những người đang có nguy cớ sẽ kết thúc cuộc đời như ông. Ông đã xin
phép cho La-gia-rô được quay trở về thế gian để cảnh báo những người
anh em của ông. Nhưng Áp-ra-ham đã trả lời rằng: “Chúng đã có Mô-sê và
các Ngôn Sứ, thì chúng cứ nghe lời các vị đó!” (Lc 16,29). Để hoán cải,
chúng ta không được phép mong chờ những biến cố diệu kỳ, nhưng phải mở
con tim của chúng ta ra cho Lời Thiên Chúa, Lời ấy đang kêu gọi chúng ta
hãy yêu mến Thiên Chúa và thương yêu tha nhân. Lời Chúa có thể làm cho
một con tim đang bị khô héo được hồi sinh, và chữa lành nó khỏi sự mù
lòa mà nó đang mang. Thực ra viên phú hộ đã có thể nghe theo Lời Chúa,
nhưng ông đã không nghe, và không đón nhận Lời ấy vào trong con tim của
ông. Vì thế ông đã không có khả năng mở cặp mắt ra cũng như không có khả
năng trong việc thể hiện sự cảm thông với người nghèo. Chẳng có sứ giả
và cũng chẳng có vị đại sứ nào có thể thay thế được cho những người
nghèo mà chúng ta vẫn thường gặp họ trên con đường cuộc sống của chúng
ta, vì chính Chúa Giê-su sẽ đến với chúng ta trong những con người đó:
“Điều gì các ngươi làm cho một trong những người anh em nhỏ bé nhất của
Ta đây, là các ngươi đã làm cho chính Ta vậy” (Mt 25,40) – Chúa Giê-su
đã nói như thế. Mầu nhiệm cứu độ của chúng ta được cất giấu trong sự đảo
chiều hoàn toàn của số phận, như nó được mô tả trong dụ ngôn, mà trong
đó Chúa Ki-tô đã liên kết sự nghèo túng với Lòng Thương Xót. Anh chị em
thân mến, trong khi tất cả chúng ta cùng với những người nghèo trên mặt
đất lắng nghe Tin Mừng, chúng ta hãy cùng hát lên với Mẹ Maria: “Chúa hạ
bệ những ai quyền thế, Người nâng cao mọi kẻ khiêm nhường. Kẻ đói
nghèo, Chúa ban của đầy dư, người giầu có, Chúa đuổi về tay trắng” (Lc
1,52-53).
Quảng trường Thánh Phê-rô sáng thứ Tư ngày 18 tháng 05 năm 2016
Đức Thánh Cha Phan-xi-cô
Lm Đa-minh Thiệu O.Cist – chuyển ngữ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét